© 2023 բոլոր իրավունքները պաշտպանված են
ԲԱՑԱՐՁԱԿ ՀԱՋՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ ԲԱԽՏԻ ԲԱՆ Է.
ՀԱՐԱԲԵՐԱԿԱՆԸ` ՔՐՏՆԱՋԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻ ԱՐԴՅՈՒՆՔ
25 ապրիլ, 2022 │ 11։36
Հայտնի ներդրող, մուլտիմիլիարդատեր Ուորեն Բաֆեթը 1997 թվականին այսպիսի մտափորձ առաջարկեց. «Պատկերացրու, որ լույս աշխարհ ես գալու 24 ժամ հետո, - ասում է նա, - և քեզ հանկարծ ջին է հայտնվում: Ջինն ասում է, որ դու կարող ես սահմանել այն հասարակության կանոնները, ուր շուտով մուտք ես գործելու, և ամեն ինչ կարող ես նախագծել ըստ քո հայեցողության: Դու հնարավորություն ունես սահմանելու հասարակական կարգուկանոնը, տնտեսական կանոնները, կառավարության օրենքները: Եվ քո ստեղծած կանոնները գործելու են քո կյանքի ընթացքում, քո երեխաների կյանքի ընթացքում, քո թոռների կյանքի ընթացքում… Բայց մի խնդիր կա - ասում է նա, - դու չգիտես, թե ինչպիսին ես լույս աշխարհ գալու` աղքատ, թե հարուստ, տղամարդ, թե կին, թուլակազմ, թե առողջ, ԱՄՆ-ում, թե Աֆղանստանում: Միայն գիտես, որ կարող ես ընտրել պտտվող բարաբանի 5,8 միլիարդ գնդակներից մեկը: Եվ այդ գնդակը դու ես: Այլ կերպ ասած, - շարունակում է Բաֆեթը, - դու մասնակցելու ես մի խաղի, որ ես կոչում եմ «Նախածննդյան լոտո»: Եվ դա ամենակարևոր իրադարձությունն է, որ երբևէ տեղի է ունենալու քո կյանքում: Այն քեզ համար շատ ավելի վճռորոշ է լինելու, քան այն, թե ինչ դպրոց կգնաս, ինչքան ջանասիրաբար կաշխատես, ու նման բաներ»: Բաֆեթը միշտ էլ այն մարդկանցից է եղել, որ հաջողության մեջ կարևորել է բախտի գործոնը: 2014 թվականի իր ամենամյա ուղերձում նա գրում է. «Բախտի բերմամբ, ես և Չարլին (իմ գործընկերը), ծնվել ենք ԱՄՆ-ում, և մենք հավետ շնորհակալ կլինենք այն ցնցող առավելությունների համար, որ մեզ շնորհել է այս պատահականությունը»:
Հարցին այս կերպ մոտենալիս, դժվար է ժխտել կյանքում բախտի, պատահականությունների և հաջողակ լինելու կարևորությունը: Եվ անշուշտ, այս գործոնները վճռական դեր են խաղում: Բայց եկեք դիտարկենք մեկ այլ պատմություն:
Հարցին այս կերպ մոտենալիս, դժվար է ժխտել կյանքում բախտի, պատահականությունների և հաջողակ լինելու կարևորությունը: Եվ անշուշտ, այս գործոնները վճռական դեր են խաղում: Բայց եկեք դիտարկենք մեկ այլ պատմություն:
«Պրոյեկտ 523»-ի պատմությունը
1969 թվականին, Վիետնամի պատերազմի տասնչորսերորդ տարում, Թու Յույու անունով մի չինացի գիտնական նշանակվեց Պեկինում գաղտնի հետազոտական խմբի ղեկավար: Միավորը հայտնի էր միայն իր կոդային անվանմամբ` «Պրոյեկտ 553»:
Չինաստանը Վիետնամի դաշնակիցն էր, և «Պրոյեկտ 523»-ը ստեղծվել էր զորքի համար մալարիայի դեմ դեղամիջոց ստեղծելու նպատակով: Վարակը դարձել էր լուրջ խնդիր: Վիետնամի ջունգլիներում մալարիայից մահանում էր այնքան մարդ, որքան մարտի դաշտում:
Չինաստանը Վիետնամի դաշնակիցն էր, և «Պրոյեկտ 523»-ը ստեղծվել էր զորքի համար մալարիայի դեմ դեղամիջոց ստեղծելու նպատակով: Վարակը դարձել էր լուրջ խնդիր: Վիետնամի ջունգլիներում մալարիայից մահանում էր այնքան մարդ, որքան մարտի դաշտում:
Թուն իր աշխատանքը սկսեց իրեն օգնող որևէ բան փնտրելով որտեղ ասես: Նա հին ժողովրդական միջոցների ձեռնարկներ էր կարդում, ծայրից ծայր ուսումնասիրում էր հազարամյա հնագույն ձեռագրեր: Նա մեկնում էր հեռավոր շրջաններ` բուժական հատկություններ ունեցող բույսեր գտնելու ակնկալիքով: Ամիսների աշխատանքից հետո, նրա թիմը հավաքել էր ավելի քան 600 բույս և ստեղծել մոտ 2000 հնարավոր դեղամիջոցների ցանկ: Քիչ-քիչ, Թուն պոտենցիալ դեղամիջոցների թիվը հասցրեց 380-ի և դրանք հատ առ հատ փորձարկեց լաբորատորիայի առնետների վրա: «Սա պրոյեկտի ամենադժվար մասն էր, - ասում է նա, - շատ աշխատատար և հոգնեցուցիչ աշխատանք էր, հատկապես, երբ անհաջողությունները հաջորդում էին մեկը մյուսին»:
Հարյուրավոր փորձեր անցկացվեցին: Դրանցից շատերը ոչ մի արդյունք չտվեցին: Բայց մի փորձ` կապված «քինգհաո» կոչվող քաղցր խեժ ունեցող բույսի էքստրակտի հետ, խոստումնալից էր թվում: Թուն ոգևորված էր փորձի հնարավոր հաջողությունից, բայց չնայած իր ջանքերին, բույսը միայն երբեմն էր ուժեղ հակամալարիալ միջոց արտադրում: Միշտ չէ, որ փորձը հաջողությամբ էր պսակվում: Թուն և իր թիմը արդեն երկու տարի էր, ինչ աշխատում էին, բայց նա որոշում է, որ ամեն ինչ պետք է սկսեն զրոյից: Թուն վերանայում է բոլոր փորձարկումները, վերընթերցում է բոլոր գրքերը` հույս ունենալով մի հուշում գտնել ինչ-որ մի բանի մասին, որ գուցե իր աչքից վրիպել է:Եվ ահա, «Շտապ դեպքերի համար դեղատոմսերի ձեռնարկ» գրքում, որը հնագույն չինական ձեռագիր էր` գրված մոտ 1500 տարի առաջ, նա հրաշքով մի նախադասության է հանդիպում: Խնդիրը ջերմությունն էր: Եթե անջատման պրոցեսի ընթացքում ջերմաստիճանը չափազանց բարձր էր, բույսի բաղադրության ակտիվ տարրը ոչնչանում էր: Թուն վերակառուցում է փորձը,օգտագործելով ցածր եռման աստիճան ունեցող լուծիչներ և վերջապես ստանում հակամալարիալ դեղամիջոց, որն աշխատում բացարձակապես բոլոր դեպքերում:
Դա հսկայական առաջընթաց էր, բայց իրական աշխատանքը նոր-նոր էր սկսվում:
Հարյուրավոր փորձեր անցկացվեցին: Դրանցից շատերը ոչ մի արդյունք չտվեցին: Բայց մի փորձ` կապված «քինգհաո» կոչվող քաղցր խեժ ունեցող բույսի էքստրակտի հետ, խոստումնալից էր թվում: Թուն ոգևորված էր փորձի հնարավոր հաջողությունից, բայց չնայած իր ջանքերին, բույսը միայն երբեմն էր ուժեղ հակամալարիալ միջոց արտադրում: Միշտ չէ, որ փորձը հաջողությամբ էր պսակվում: Թուն և իր թիմը արդեն երկու տարի էր, ինչ աշխատում էին, բայց նա որոշում է, որ ամեն ինչ պետք է սկսեն զրոյից: Թուն վերանայում է բոլոր փորձարկումները, վերընթերցում է բոլոր գրքերը` հույս ունենալով մի հուշում գտնել ինչ-որ մի բանի մասին, որ գուցե իր աչքից վրիպել է:Եվ ահա, «Շտապ դեպքերի համար դեղատոմսերի ձեռնարկ» գրքում, որը հնագույն չինական ձեռագիր էր` գրված մոտ 1500 տարի առաջ, նա հրաշքով մի նախադասության է հանդիպում: Խնդիրը ջերմությունն էր: Եթե անջատման պրոցեսի ընթացքում ջերմաստիճանը չափազանց բարձր էր, բույսի բաղադրության ակտիվ տարրը ոչնչանում էր: Թուն վերակառուցում է փորձը,օգտագործելով ցածր եռման աստիճան ունեցող լուծիչներ և վերջապես ստանում հակամալարիալ դեղամիջոց, որն աշխատում բացարձակապես բոլոր դեպքերում:
Դա հսկայական առաջընթաց էր, բայց իրական աշխատանքը նոր-նոր էր սկսվում:
Հիմա, երբ արդեն կար աշխատող դեղամիջոց, ժամանակն էր փորձեր կատարել մարդկանց վրա: Ցավոք, այդ ժամանակ Չինաստանում չկային նոր դեղամիջոցների փորձարկման համար նախատեսված կենտրոններ:Եվ պրոյեկտի գաղտնիությունից ելնելով, արտերկրում փորձեր կատարելու մասին խոսք անգամ չէր կարող լինել: Թուն և իր թիմը փակուղու առաջ էին:
Տքնաջան աշխատանքի ուժը
Հենց այս ժամանակ էր, որ Թուն ցանկություն հայտնեց լինել առաջին մարդը, ում վրա կփորձարկեին դեղամիջոցը: Դա բժշկագիտության պատմության ամենահամարձակ փորձերից մեկն էր.Թուն և «Պրոյեկտ 523»-ի երկու այլ անդամներ իրենց վարակեցին մալարիայի վիրուսով և ստացան իրենց ստեղծած նոր դեղորայքի չափաբաժինը:
Փորձն հաջողությամբ պսակվեց:
Այնուամենայնիվ, չնայած նրա` բժշկության մեջ այս անչափ կարևոր հայտնագործությանը, և իր սեփական կյանքը վտանգի տակ դնելու պատրաստակամությանը, Թուին թույլ չտվեցին իր հայտնագործությամբ կիսվել արտաքին աշխարհի հետ: Չինական կառավարությունը խիստ օրենքներ ուներ, որոնք թույլ չէին հանրայնացնել որևէ գիտական տեղեկատվություն:
Թուն անդրդվելի էր: Նա շարունակում է իր հետազոտությունը, վերվջիվերջո բացահայտելով դեողորայքի քիմիական կազմությունը` «արտեմիսին» կոչվող բարդ բաղադրությամբ տարրը, և շարունակում է մշակել նաև երկրորդ հակամալարիական դեղամիջոցը:
Միայն 1978 թվականին` Թուի փորձարկումներից մոտ մեկ տասնամյակ անց և Վիետնամի պատերազմի ավարտից երեք տարի հետո էր, որ Թուի աշխատանքը վերջապես հասանելի դարձավ արտաքին աշխարհին: Նա ստիպված էր սպասել, մինչև Համաշխարհային Առողջապահական կազմակերպությունը 2000 թվականին դեղամիջոցը կառաջարկեր որպես մալարիայի դեմ պայքարի միջոց:
Այսօր, արտեմիսինով բուժում է ստացել ավելի քան 1 մլն հիվանդ:Ենթադրվում է, որ այն փրկել է միլիոնավոր կյանքեր: Թու Յույուն Չինաստանի առաջին կին քաղաքացին է, որ Նոբելյան մրցանակ է ստացել, և առաջին չինացին, որ ստացել է Լասկերյան մրցանակ` բժշկագիտության մեջ իր մեծ ավանդի համար:
Փորձն հաջողությամբ պսակվեց:
Այնուամենայնիվ, չնայած նրա` բժշկության մեջ այս անչափ կարևոր հայտնագործությանը, և իր սեփական կյանքը վտանգի տակ դնելու պատրաստակամությանը, Թուին թույլ չտվեցին իր հայտնագործությամբ կիսվել արտաքին աշխարհի հետ: Չինական կառավարությունը խիստ օրենքներ ուներ, որոնք թույլ չէին հանրայնացնել որևէ գիտական տեղեկատվություն:
Թուն անդրդվելի էր: Նա շարունակում է իր հետազոտությունը, վերվջիվերջո բացահայտելով դեողորայքի քիմիական կազմությունը` «արտեմիսին» կոչվող բարդ բաղադրությամբ տարրը, և շարունակում է մշակել նաև երկրորդ հակամալարիական դեղամիջոցը:
Միայն 1978 թվականին` Թուի փորձարկումներից մոտ մեկ տասնամյակ անց և Վիետնամի պատերազմի ավարտից երեք տարի հետո էր, որ Թուի աշխատանքը վերջապես հասանելի դարձավ արտաքին աշխարհին: Նա ստիպված էր սպասել, մինչև Համաշխարհային Առողջապահական կազմակերպությունը 2000 թվականին դեղամիջոցը կառաջարկեր որպես մալարիայի դեմ պայքարի միջոց:
Այսօր, արտեմիսինով բուժում է ստացել ավելի քան 1 մլն հիվանդ:Ենթադրվում է, որ այն փրկել է միլիոնավոր կյանքեր: Թու Յույուն Չինաստանի առաջին կին քաղաքացին է, որ Նոբելյան մրցանակ է ստացել, և առաջին չինացին, որ ստացել է Լասկերյան մրցանակ` բժշկագիտության մեջ իր մեծ ավանդի համար:
Բա՞խտ, թե՞ քրտնաջան աշխատանք
Թու Յույուն առանձնապես հաջողակ մարդ չէր: Նրա մեջ ինձ դուր է գալիս այն, որ նա գիտական աստիճան չուներ, արտասահմանում հետազոտության փորձ չուներ, և չէր անդամակցում որևէ չինական ազգային ակադեմիայի: Ահա այս ամենի շնորհիվ էլ նա ստացել է իր մականունը` «Երեք «ոչ»-երի պրոֆեսոր»:
Բայց գրողը տանի, նա իսկապես աշխատասեր էր, համառ, եռանդուն, նպատակասլաց: Տասնամյակներ շարունակ նա չհանձնվեց և արդյունքում փրկեց միլիոնավոր մարդկանց կյանքեր: Նրա պատմությունը փայլուն օրինակ է այն բանի, թե հաջողության հասնելու ճանապարհին ինչքան կարևոր կարող է լինել քրտնաջան աշխատանքը:
Դեռ մեկ րոպե առաջ խելամիտ էր թվում այն, որ կյանքում ունեցած մեր հաջողությունների մեծ մասը կախված է «Նախածննդյան լոտո»-ից, բայց քրտնաջան աշխատանքի կարևորությունը այժմ նույնչափ խելամիտ է թվում: Ջանասիրաբար աշխատելու դեպքում սովորաբար ավելի լավ արդյունքներ ես ունենում, քան կունենայիր ավելի քիչ ջանք թափելու դեպքում: Չնայած անհնար է ժխտել բախտի կարևորությունը,բայց բոլորն էլ ասես գիտեն, որ քրտնաջան աշխատանքը իրոք իր արդյունքներն է ունենում:
Այսպիսով, ինչո՞ւմն է բանը: Ո՞րն է հաջողության գրավականը: Քրտնաջան աշխատա՞նքը, թե՞ բախտը: Ջանքե՞րը, թե՞ պատահականությունը: Կարծում եմ, բոլորս էլ հասկանում ենք, որ երկու գործոններն էլ իրենց դերն են խաղում, բայց, այնուամենայնիվ, կուզենայի ձեզ ավելի կոնկրետ պատասխան տալ, քան «Հանգամանքներից կախված»-ն է:
Ես խնդրին մոտենում եմ երկու տեսանկյունից:
Բայց գրողը տանի, նա իսկապես աշխատասեր էր, համառ, եռանդուն, նպատակասլաց: Տասնամյակներ շարունակ նա չհանձնվեց և արդյունքում փրկեց միլիոնավոր մարդկանց կյանքեր: Նրա պատմությունը փայլուն օրինակ է այն բանի, թե հաջողության հասնելու ճանապարհին ինչքան կարևոր կարող է լինել քրտնաջան աշխատանքը:
Դեռ մեկ րոպե առաջ խելամիտ էր թվում այն, որ կյանքում ունեցած մեր հաջողությունների մեծ մասը կախված է «Նախածննդյան լոտո»-ից, բայց քրտնաջան աշխատանքի կարևորությունը այժմ նույնչափ խելամիտ է թվում: Ջանասիրաբար աշխատելու դեպքում սովորաբար ավելի լավ արդյունքներ ես ունենում, քան կունենայիր ավելի քիչ ջանք թափելու դեպքում: Չնայած անհնար է ժխտել բախտի կարևորությունը,բայց բոլորն էլ ասես գիտեն, որ քրտնաջան աշխատանքը իրոք իր արդյունքներն է ունենում:
Այսպիսով, ինչո՞ւմն է բանը: Ո՞րն է հաջողության գրավականը: Քրտնաջան աշխատա՞նքը, թե՞ բախտը: Ջանքե՞րը, թե՞ պատահականությունը: Կարծում եմ, բոլորս էլ հասկանում ենք, որ երկու գործոններն էլ իրենց դերն են խաղում, բայց, այնուամենայնիվ, կուզենայի ձեզ ավելի կոնկրետ պատասխան տալ, քան «Հանգամանքներից կախված»-ն է:
Ես խնդրին մոտենում եմ երկու տեսանկյունից:
Բացարձակ հաջողություն և հարաբերական հաջողություն
Այս հարցին պատասխանելու մի միջոց է ասելը. «Բացարձակ առումով ավելի կարևոր է բախտը, իսկ հարաբերական առումով` քրտնաջան աշխատանքը»: Բացարձակ տեսակետը դիտարկում է ձեր հաջողության աստիճանը համեմատած մյուսների հաջողության աստիճանի հետ: Ի՞նչն է մարդուն աշխարհում լավագույնը դարձնում որևէ կոնկրետ ասպարեզում: Երբ հաջողությանը նայում ենք այս տեսանկյունից, այն համարյա միշտ կապվում է բախտի հետ: Անգամ եթե դուք ի սկզբանե լավ որոշում կայացնեք` ինչպես Բիլ Գեյթսը որոշեց համակարգչային ընկերություն հիմնել, ձեզ չի հաջողվի հասկանալ բոլոր այն գործոնները, որոնք աշխարհի մասշտաբով հիանալի արդյունքներ են ապահովում:
Որպես կանոն` որքան մեծ է հաջողությունը, այնքան ավելի ծայրահեղ և անհավանական են այն հանգամանքները, որ դրա պատճառն են դարձել: Հաճախ հաջողությունը ճիշտ գեների, կապերի, ժամանակի և հազարավոր անկանխատեսելի հանգամանքների համադրությունն է:
Մյուս կողմում էլ հարաբերական տեսակետն է, որը դիտարկում է մարդու հաջողության աստիճանը իր նման մարդկանց հետ համեմատած.միլիոնավոր այն մարդկանց, ովքեր ստացել են նույնատիպ կրթություն,մեծացել են նույնատիպ թաղամասերում, կամ էլ ունեցել են նույնատիպ բնատուր շնորհներ:Այս մարդիկ նույն արդյունքներին չեն հասնում: Ինչքան տեղային է դառնում համեմատությունը, այնքան հաջողության մեջ մեծանում է քրտնաջան աշխատանքի դերը: Երբ ինքդ քեզ համեմատում ես այնպիսի մարդկանց հետ,ում բախտը բերել է այնքան, ինչքան որ քոնը, այստեղ հարցն արդեն քո սովորությունների և որոշումների մեջ է:
Մյուս կողմում էլ հարաբերական տեսակետն է, որը դիտարկում է մարդու հաջողության աստիճանը իր նման մարդկանց հետ համեմատած.միլիոնավոր այն մարդկանց, ովքեր ստացել են նույնատիպ կրթություն,մեծացել են նույնատիպ թաղամասերում, կամ էլ ունեցել են նույնատիպ բնատուր շնորհներ:Այս մարդիկ նույն արդյունքներին չեն հասնում: Ինչքան տեղային է դառնում համեմատությունը, այնքան հաջողության մեջ մեծանում է քրտնաջան աշխատանքի դերը: Երբ ինքդ քեզ համեմատում ես այնպիսի մարդկանց հետ,ում բախտը բերել է այնքան, ինչքան որ քոնը, այստեղ հարցն արդեն քո սովորությունների և որոշումների մեջ է:
Այս սահմանումից բխում է կարևոր մի գաղափար: Երբ հաջողությունը ավելի ու ավելի ցնցող է դառնում,մեծանում է բախտի դերը: Այսինքն, եթե դուք ավելի հաջողակ եք դառնում բացարձակ առումով, ձեր հաջողության ահռելի մասը կարող ենք վերագրել բախտին։
Ինչպես Նասսիմ Թալեբն է գրում «Պատահականությունից խաբվածները» գրքում, միջին աստիճանի հաջողությունը կարելի է բացատրել հմտություններով և աշխատանքով: Խելահեղ հաջողությունը վերագրվում է տարբերությանը:
Ինչպես Նասսիմ Թալեբն է գրում «Պատահականությունից խաբվածները» գրքում, միջին աստիճանի հաջողությունը կարելի է բացատրել հմտություններով և աշխատանքով: Խելահեղ հաջողությունը վերագրվում է տարբերությանը:
Բացարձակ հաջողությունը բախտի բան է: Հարաբերական հաջողությունը` որոշումների և սովորությունների արդյունք
Երկու տարբերակներն էլ ճիշտ են
Երբեմն մարդիկ չեն կարողանում համադրել այս երկու գաղափարները: Միտում կա արդյունքները քննարկել կամ գլոբալ, կամ էլ տեղային իմաստներով:
Բացարձակ տեսակետը ավելի գլոբալ է: Ինչո՞վ է բացատրվում Ամերիկայում ծնված հարուստի և ծայրահեղ աղքատության մեջ ծնված և օրական 1 դոլարից պակաս եկամուտ ունեցողի միջև տարբերությունը: Այս տեսանկյունից հաջողությունը քննարկելիս մարդիկ ասում են այնպիսի բաներ, ինչպիսիք են. «Ինչպե՞ս չես տեսնում քո առավելությունը: Չե՞ս գիտակցում, թե ինչքան շատ է քեզ տրվել»։
Բացարձակ տեսակետը ավելի գլոբալ է: Ինչո՞վ է բացատրվում Ամերիկայում ծնված հարուստի և ծայրահեղ աղքատության մեջ ծնված և օրական 1 դոլարից պակաս եկամուտ ունեցողի միջև տարբերությունը: Այս տեսանկյունից հաջողությունը քննարկելիս մարդիկ ասում են այնպիսի բաներ, ինչպիսիք են. «Ինչպե՞ս չես տեսնում քո առավելությունը: Չե՞ս գիտակցում, թե ինչքան շատ է քեզ տրվել»։
Հարաբերական տեսակետը ավելի տեղային է: Ո՞րն է բացատրությունն այն բանի, որ դու և մնացածը, ովքեր հաճախել են նույն դպրոցը, կամ մեծացել են նույն թաղամասում, կամ աշխատել են նույն ընկերության համար, ունենում են տարբեր արդյունքներ: Տեղային տեսանկյունից հաջողությունը դիտարկելիս, մարդիկ ասում են այնպիսի բաներ, ինպիսիք են. «Ձե՞ռք ես առնում: Գիտե՞ս, թե ինչ տքնաջան եմ աշխատել: Հասկանո՞ւմ ես, թե ինչ որոշումների ու զոհողությունների եմ գնացել,որոնց ուրիշները չեն գնացել»։ Իմ հաջողությունը բախտին վերագրելը արժեզրկում է այն տքնաջան աշխատանքը, որ ես կատարել եմ: Եթե իմ հաջողությունը իմ բախտի կամ միջավայրի հետ է կապված,ուրեմն ինչպե՞ս է ստացվել, որ իմ հարևանները, կամ դասարանցիները, կամ կոլեգաները նույն հաջողություններին չեն հասել։
Երկու տարբերակներն էլ ճիշտ են: Ամեն ինչ ուղղակի կախված է նրանից, թե ինչպես ենք կյանքին նայում։
Հաջողության զառիվերը
Կա մեկ այլ ճանապարհ բախտի և տքնաջան աշխատանքի միջև հավասարակշռությունը ուսումնասիրելու համար.ուսումնասիրել, թե ինչպիսի ազդեցությունների է ենթարկվում հաջողությունը ժամանակի հետ:
Պատկերացրեք, որ կարող եք հաջողությունը քարտեզագրել գրաֆիկի վրա:Հաջողությունը չափվում է Y առանցքով:Ժամանակը չափվում է X առանցքով:Եվ երբ դուք ծնվում եք, Բաֆեթի այսպես կոչված «Նախածննդյան լոտոյից» հանված գնդակը որոշում է Y-ի հատումը:Նրանք,ովքեր բախտավոր են ծնվել, սկսում են գրաֆիկի առավել բարձր կետից: Նրանք, ովքեր ծնվել են ավելի ոչ ձեռնտու միջավայրում, սկսում են ավելի ներքևից։
Բանալի միտքը` դուք միայն կարող եք կառավարել ձեր հաջողության ընթացքը, ոչ թե ձեր սկզբնական դիրքը։
«Ատոմային սովորություններ»-ում ես գրել եմ. «Կապ չունի, թե այս պահի դրությամբ ձեր բախտը ինչքանով է բերել կամ չի բերել: Կարևորն այն է, թե արդյոք ձեր սովորությունները ձեզ դնում են հաջողություն ուղու վրա: Ձեզ շատ ավելի պետք է հետաքրքրի ձեր ընթացիկ հետագիծը, քան ընթացիկ արդյունքները»:
Դրական ընթացքով և բավականաչափ ժամանակ ու ջանք ներդնելով, գուցե դուք նույնիսկ կարողանաք հետ շահել այն ամուր հիմքը, որը կորցրել էիք բախտ չունենալու պատճառով: Կարծում եմ, այս մեջբերումը ամեն ինչ շատ լավ ընդհանրացնում է. «Ինչքան շատ ժամանակ է անցնում մրցավազքի սկզբից, այնքան ավելի քիչ կարևոր է դառնում, թե մյուսները ինչ սկզբնակետից էին սկսել»:
«Ատոմային սովորություններ»-ում ես գրել եմ. «Կապ չունի, թե այս պահի դրությամբ ձեր բախտը ինչքանով է բերել կամ չի բերել: Կարևորն այն է, թե արդյոք ձեր սովորությունները ձեզ դնում են հաջողություն ուղու վրա: Ձեզ շատ ավելի պետք է հետաքրքրի ձեր ընթացիկ հետագիծը, քան ընթացիկ արդյունքները»:
Դրական ընթացքով և բավականաչափ ժամանակ ու ջանք ներդնելով, գուցե դուք նույնիսկ կարողանաք հետ շահել այն ամուր հիմքը, որը կորցրել էիք բախտ չունենալու պատճառով: Կարծում եմ, այս մեջբերումը ամեն ինչ շատ լավ ընդհանրացնում է. «Ինչքան շատ ժամանակ է անցնում մրցավազքի սկզբից, այնքան ավելի քիչ կարևոր է դառնում, թե մյուսները ինչ սկզբնակետից էին սկսել»:
Անշուշտ միշտ չէ, որ սա ճիշտ է: Օրինակ` լուրջ հիվանդությունը կարող է քայքայել ձեր առողջությունը: Փլուզվող կենսաթոշակային հիմնադրամը կարող է ջուրը գցել ձեր կենսաթոշակային խնայողությունները: Նույն կերպ` բախտի բերմամբ, երբեմն ձեռք ենք բերում կայուն առավելություններ/ոչ բարենպաստ պայմաններ: Մի հետազոտություն պարզել է, որ եթե հաջողությունը չափում ենք ունեցվածքով,ապա ամենահաջողակ մարդիկ համարյա միշտ նրանք են, ովքեր ունեն չափավոր տաղանդ և շատ լավ բախտ:
Ամեն դեպքում, այս երկու գործոնները իրարից անհնար է առանձնացնել: Դրանք երկուսն էլ կարևոր են և ժամանակի ընթացքում քրտնաջան աշխատանքը հաճախ ավելի մեծ դեր է խաղում:
Սա գործում է ոչ միայն վատ բախտից ազատվելու, այլև լավ բախտ ձեռք բերելու համար: Բիլ Գեյթսը պետք է որ անչափ բախտավոր եղած լինի պատմության մեջ ճիշտ ժամանակին Մայքրոսոֆթը հիմնելու համար,բայց առանց տասնամյակների քրտնաջան աշխատանքի, ոչինչ դուրս չէր գա:Ժամանակը զրոյացնում է յուրաքանչյուր առավելություն: Որոշ պահի հաջողությունը պահպանելու համար լավ բախտին պետք է գումարվի նաև քրտնաջան աշխատանքը:
Ամեն դեպքում, այս երկու գործոնները իրարից անհնար է առանձնացնել: Դրանք երկուսն էլ կարևոր են և ժամանակի ընթացքում քրտնաջան աշխատանքը հաճախ ավելի մեծ դեր է խաղում:
Սա գործում է ոչ միայն վատ բախտից ազատվելու, այլև լավ բախտ ձեռք բերելու համար: Բիլ Գեյթսը պետք է որ անչափ բախտավոր եղած լինի պատմության մեջ ճիշտ ժամանակին Մայքրոսոֆթը հիմնելու համար,բայց առանց տասնամյակների քրտնաջան աշխատանքի, ոչինչ դուրս չէր գա:Ժամանակը զրոյացնում է յուրաքանչյուր առավելություն: Որոշ պահի հաջողությունը պահպանելու համար լավ բախտին պետք է գումարվի նաև քրտնաջան աշխատանքը:
Ինչպես անել, որ բախտը ժպտա ձեզ
Բախտը, ըստ էության, ձեր վերահսկողությունից դուրս է: Նույնիսկ այդ դեպքում կարևոր է հասկանալ, թե այն ինչ դեր է խաղում և ինչպես է աշխատում, որպեսզի դուք պատրաստ լինեք, երբ հաջողությունը/անհաջողությունը թակի ձեր դուռը:
Մաթեմատիկոս և համակարգչային ինժեներ Ռիչարդ Համինգը իր ֆանտաստիկ «Դու և քո հետազոտությունը» ելույթի ժամանակ ամփոփեց, թե ինչ է պահանջվում հրաշալի աշխատանք կատարելու համար,ասելով. «Անշուշտ բախտն իր դերակատարությունն ունի և նաև չունի:Գիտակից մարդը վաղ թե ուշ մի կարևոր բան է գտնում և զբաղվում է դրանով:Ուստի այո, դա է բախտը:Այն կոնկրետ բանը,որ դու անում ես, բախտ է, բայց որևէ բան անելը` ոչ»:
Ձեր հաջողության մակերեսը մեծացնելու համար դուք պետք է գործողություններ ձեռնարկեք:Քաղցած մարդը, որ շատ տեղերում է թափառում,շատ անօգուտ վայրերում կլինի, բայց նրա` առատ հատապտուղներով տարածքի հանդիպելու հավանականությունն ավելի մեծ է, քան նրա, ով ուղղակի նստած է տանը:Նույն կերպ, շատ ավելի հավանական է,որ հաջողություն կունենա այն մարդը, ով տքնաջան աշխատում է,փնտրում է նորանոր հնարավորություններ և ավելի շատ բան է փորձում, քան այն մարդը՝ ով ուղղակի սպասում է:Հայտնի գոլֆիստ և իննը խոշոր առաջնությունների հաղթող Գերի Փեյերը ասել է. «Ինչքան շատ եմ աշխատում, այնքան ավելի հաջողակ եմ դառնում»:
Որպես ամփոփում` մենք չենք կարող կառավարել մեր բախտը` լավ թե վատ, բայց կարող ենք կառավարել մեր ներդրած ջանքերի և պատրաստվածության աստիճանը: Բախտը մեզ բոլորիս էլ ժամանակ առ ժամանակ ժպտում է: Եվ երբ այն ժպտում է մեզ, դրան շնորհակալություն հայտնելու ձևը շատ աշխատելն ու ինչքան հնարավոր է դրանից օգուտ քաղելն է:
Մաթեմատիկոս և համակարգչային ինժեներ Ռիչարդ Համինգը իր ֆանտաստիկ «Դու և քո հետազոտությունը» ելույթի ժամանակ ամփոփեց, թե ինչ է պահանջվում հրաշալի աշխատանք կատարելու համար,ասելով. «Անշուշտ բախտն իր դերակատարությունն ունի և նաև չունի:Գիտակից մարդը վաղ թե ուշ մի կարևոր բան է գտնում և զբաղվում է դրանով:Ուստի այո, դա է բախտը:Այն կոնկրետ բանը,որ դու անում ես, բախտ է, բայց որևէ բան անելը` ոչ»:
Ձեր հաջողության մակերեսը մեծացնելու համար դուք պետք է գործողություններ ձեռնարկեք:Քաղցած մարդը, որ շատ տեղերում է թափառում,շատ անօգուտ վայրերում կլինի, բայց նրա` առատ հատապտուղներով տարածքի հանդիպելու հավանականությունն ավելի մեծ է, քան նրա, ով ուղղակի նստած է տանը:Նույն կերպ, շատ ավելի հավանական է,որ հաջողություն կունենա այն մարդը, ով տքնաջան աշխատում է,փնտրում է նորանոր հնարավորություններ և ավելի շատ բան է փորձում, քան այն մարդը՝ ով ուղղակի սպասում է:Հայտնի գոլֆիստ և իննը խոշոր առաջնությունների հաղթող Գերի Փեյերը ասել է. «Ինչքան շատ եմ աշխատում, այնքան ավելի հաջողակ եմ դառնում»:
Որպես ամփոփում` մենք չենք կարող կառավարել մեր բախտը` լավ թե վատ, բայց կարող ենք կառավարել մեր ներդրած ջանքերի և պատրաստվածության աստիճանը: Բախտը մեզ բոլորիս էլ ժամանակ առ ժամանակ ժպտում է: Եվ երբ այն ժպտում է մեզ, դրան շնորհակալություն հայտնելու ձևը շատ աշխատելն ու ինչքան հնարավոր է դրանից օգուտ քաղելն է:
Բնօրինակ՝ James Clear: Absolute Success is Luck. Relative Success is Hard Work.
Թարգմանիչ՝ Ստելլա Շահինյան
Խմբագիր՝ Գոհար Հարությունյան
Թարգմանիչ՝ Ստելլա Շահինյան
Խմբագիր՝ Գոհար Հարությունյան
© «Բայազետ» կենտրոն։ Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են։