Երիտասարդների կարևոր դերն այսօրվա հասարակության մեջ

15 հունիս, 2025 │թարգմանիչ Կալիփսե Խուգոյան, խմբագիր Մարինե Դվոյան

Նկարը ՝ CivilNet

15-ամյա շվեդ Գրետա Թունբերտը, սկսել էր ամեն օր կանգնել Շվեդիայի խորհրդարանի առջև՝ պահանջելով կոնկրետ քայլեր գլոբալ տաքացման դեմ։ Նրա նախաձեռնությանը շուտով միացան հազարավոր այլ երիտասարդներ աշխարհի տարբեր երկրներից։ Արդյունքում՝ Գրետան հանդես եկավ ՄԱԿ-ում և Դավոսի Համաշխարհային տնտեսական ֆորումում՝ հնչեցնելով իր ուղերձը համաշխարհային առաջնորդներին։ Այս պատմությունը վառ օրինակ է, թե որքան վճռորոշ դեր կարող է ունենալ երիտասարդությունը հասարակության կյանքում, և ինչպես, նույնիսկ փոքր քայլերը, կարող են դառնալ փոփոխության մեկնակետ
Երիտասարդությունը սկսվում է մանկությունից և ավարտվում հասուն տարիքում: Երիտասարդության շեմը տատանվում է 15-ից մինչև 30 տարեկան: Դա կյանքի մի փուլ է, երբ առաջանում են մտահոգություններ, որոնք արտացոլվում են այն ձևով, որով դուք տեսնում եք աշխարհը և ցանկանում եք այն բարելավել:

Ի՞նչն է այսօր անհանգստացնում երիտասարդներին։

Ըստ Global Shapers-ի աշխարհի բնակչության ավելի քան 50%-ը 30 տարեկանից ցածր է, սակայն կարևոր որոշումներ կայացնելիս նրանց կարծիքը հաշվի չի առնվում։ Վերոնշյալ հարցման ընթացքում երիտասարդներին հարցրել են իրենց մտահոգությունների մասին և նրանց առաջնահերթությունները հետևյալն են.

  • 35%-ը ձգտում է ավելի լավ աշխատանքի հնարավորությու ունենալ
  • 26%-ի առաջնահերթությունը լավ կրթությունն է
  • 16%-ի համար մոլորակի և բնական ռեսուրսների պահպանությունը։
Որակյալը՝ կրթություն կայուն զարգացման նպատակ

Խոսելով կրթության վերաբերյալ այսօրվա երիտասարդների մտահոգությունից պետք է նշել Կայուն զարգացման նպատակների (ԿԶՆ)
4-րդ նպատակը՝ որակյալ կրթությունը։
Ներկայումս, ՄԱԿ-ի տվյալներով, ավելի քան 265 միլիոն տղաներ և աղջիկներ չեն սովորում դպրոցում։ Սա ենթադրում է, որ նրանք չունեն ընթերցանության և թվաբանության տարրական գիտելիքներ։
Թեև վերջին տարիներին գրանցվել է գրագիտության և դպրոցների ընդգրկվածության մակարդակի բարելավում՝ հատկապես կանանց և աղջիկների համար, այնուամենայնիվ, մեծ ջանքեր են պահանջվում ԿԶՆ-ի կողմից առաջադրված մարտահրավերին հասնելու համար:
Որակյալ կրթության չհասնելու պատճառները, ի թիվս այլոց, հետևյալն են՝
  • Մեծաթիվ չվերապատրաստված ուսուցիչներ,
  • Դպրոցների վատ պայմանները,
  • Տարբեր հնարավորություններ, որոնք չունեն գյուղական վայրերում ապրող տղաներն ու աղջիկները:
Այս մարտահրավերներին դիմակայելու համար անհրաժեշտ է ներդրումներ կատարել դպրոցական ենթակառուցվածքներում, կատարել ուսուցիչների վերապատրաստում և կրթաթոշակներ ստեղծել ուսանողների համար:
Ի՞նչ սոցիալական բարելավումների են նպաստել երիտասարդները

Շատ երիտասարդներ, ինչպես անհատապես, այնպես էլ խմբով, կարևոր բարելավումներ են իրականացրել հասարակության մեջ: Ամենաթարմ օրինակներից, Գրետայի դեպքի հետ մեկտեղ, որը մենք նշեցինք գրառման սկզբում, կարող ենք առանձնացնել հետևյալը.
Մալալա Յուսուֆզայը և աղջիկների կրթությունը
Ընդամենը 11 տարեկանում Մալալան անանուն օրագիր է գրել, որտեղ նա պատմել է իր փորձառությունները Պակիստանում թալիբների ռեժիմի մասին, որն արգելում էր աղջիկներին հաճախել դպրոց: Նա սկսեց հրապարակայնորեն պահանջել աղջիկների համար կրթություն ստանալու և քաղաքացիական իրավունք:
2012 թվականի հոկտեմբերին նրա վրա հարձակվել են, կրակել են գլխին՝ դպրոցական ավտոբուսով ճանապարհորդելիս, ինչը առժանացրել է միջազգային դատապարտման և աջակցության իր գործին: 2014 թվականին նա արժանացել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի, իսկ 2013, 2014 և 2015 թվականներին նա համարվում էր աշխարհի ամենաազդեցիկ մարդկանցից մեկը։


Էմմա Գոնսալեսը և զենքի վերահսկումը
Էմման ապրեց տրավմատիկ իրադարձություն, որը նշանավորեց նրա կյանքը և մղեց նրան պայքարելու զենքը վերահսկելուն: 2018 թվականի փետրվարին Ֆլորիդայի Փարքլենդ քաղաքի Marjory Stoneman Douglas ավագ դպրոցի նախկին աշակերտը սպանեց 14 դեռահասների և մեծահասակների: Էմման այնտեղ էր և այսքան ողբերգական բան զգալը ստիպեց նրան մտածել զենքի օգտագործման դեմ շարժում սկսելու անհրաժեշտության մասին:
Ամեն ինչ սկսվեց Twitter-ի մի հաշվից, որը ստեղծվեց տեղի ունեցածից հետո և ընդամենը մի քանի շաբաթում հավաքեց 1.8 միլիոն հետևորդ: Էմման և շատ այլ երիտասարդներ բողոքի ցույց անցկացրին Կապիտոլիումի մոտ՝ այն կոչելով «Մարտ՝ հանուն մեր կյանքի»: Այս հավաքը կրկնվեց Լոս Անջելեսում, Լոնդոնում, Փարիզում և աշխարհի շատ այլ քաղաքներում:

Ամիկա Ջորջ և #FreePeriods
Ամիկան կարդացել էր BBC-ի մի հոդված, որտեղ ասվում էր, որ Մեծ Բրիտանիայում պարտադիր կրթության ստացող յուրաքանչյուր 10 ուսանողներից 1-ը աղքատության մեջ է ապրում, ինչը նրանց խանգարում է գնել հիգիենայի պարագաներ իրենց համար: Այս իրավիճակը հանգեցնում էր նրան, որ նրանք բացակայում էին դասերի ընթացքում, ինչը ազդում էր նրանց ուսման վրա և առաջացնում դպրոցից դուրս մնալու խնդրին:
Այս իրավիճակը ստիպեց Ամիկային խորհել, և նա ստեղծեց #FreePeriods շարժումը՝ բառախաղով, որը նշանակում է ինչպես «ազատություն շրջանից», այնպես էլ «անվճար հիգիենիկ պարագաներ»: Իր պահանջներով նա հասավ նրան, որ Բրիտանիայի կառավարությունը պարտավորվեց անվճար տրամադրել հիգիենայի ապրանքներ դպրոցներին՝ աշակերտուհիների համար:
Գրետան և նրա ուրբաթները ապագայի համար
Ինչպես արդենասվել է, կլիմայի փոփոխությունը երիտասարդների ամենամեծ մտահոգություններից է, և այժմ կան նաև կոլեկտիվ շարժումներ: Ամեն ինչ սկսվեց Գրետա Թունբերգից, և արդյունքում ուսանողները ամբողջ աշխարհում ամեն շաբաթ հավաքվում են իրենց կառավարությունների շենքերի դիմաց՝ պահանջելով ակտիվ միջոցներ ձեռնարկել կլիմայի փոփոխության դեմ:
Շարժումը ստացել է «Դպրոցական գործադուլ հանուն կլիմայի» կամ «Ուրբաթներ հանուն ապագայի» անվանումը:

Կրթությունը՝ որպես փոփոխությունների բանալին
րթությունն ամեն իմաստով հասարակության վերափոխման շարժիչ ուժն է։ Երբ տղաներն ու աղջիկները հավասար և որակյալ կրթություն են ստանում, մենք աշխատում ենք ավելի արդար աշխարհ ստեղծելու համար և պայքարում ենք ապագայում նրանց լավ կյանքի որակի համար։